healthy ageing – zdrowe starzenie

Healthy ageing – w dosłownym tłumaczeniu „zdrowe starzenie się” – polega na tworzeniu środowisk i możliwości, które pozwalają ludziom żyć i funkcjonować według wartości, które są dla nich najważniejsze.

Nie. Brak chorób czy niesprawności fizycznej nie jest warunkiem zdrowego starzenia się. Wielu starszych ludzi cierpi na co najmniej jedno schorzenie, które, jeśli jest dobrze kontrolowane, nie ma lub ma niewielki wpływ na ich samopoczucie i funkcjonowanie.

Organizacja WHO definiuje healthy ageing jako „proces rozwijania i utrzymywania zdolności do funkcjonowania, które umożliwiają dobre samopoczucie w starszym wieku”.

Zdolność do funkcjonowania obejmuje możliwości osoby starszej do:
spełniania swoich podstawowych potrzeb,
uczenia i rozwijania się,
podejmowania decyzji,
bycia sprawnym fizycznie,
budowania i utrzymywania relacji,
współtworzenia społeczeństwa.

Na zdolność do funkcjonowania składają się:
wewnętrzne, wrodzone zdolności jednostki (intrinsic capacity),
istotne czynniki środowiskowe oraz,
interakcje między nimi.

Obejmują one wszystkie zdolności umysłowe oraz fizyczne danej osoby.
W ich skład wchodzi zdolność do:
chodzenia,
myślenia,
widzenia,
słyszenia,
zapamiętywania.

Na poziom wewnętrznych zdolności jednostki wpływa wiele czynników takich jak np. obecność chorób, urazów czy zmian związanych z wiekiem.

Czynniki środowiskowe obejmują
dom,
społeczność,
społeczeństwo,
relacje międzyludzkie,
postawy i wartości,
politykę zdrowotną i społeczną,
systemy wspierające wyżej wymienione polityki,
wdrażane w ramach wymienionych wyżej polityk usługi.

Kluczem do zdrowego starzenia się jest możliwość życia w środowiskach, które wspierają i utrzymują wewnętrzne zdolności oraz zdolności do funkcjonowania jednostki.

Kluczowe kwestie dotyczące zdrowego starzenia się obejmują:

różnorodność – nie ma typowej osoby starszej. Zdolności fizyczne i umysłowe niektórych osiemdziesięciolatków wypadają lepiej w porównaniu ze zdolnościami trzydziestolatków. Inni, w tym samym wieku, mogą wymagać intensywnej opieki oraz pomocy w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego, takich jak ubieranie, mycie czy jedzenie. Celem powinno być stworzenie polityki mającej na celu poprawę zdolności do funkcjonowania wszystkich starszych osób, niezależnie od tego, czy są zdrowi czy zależni od wsparcia i opieki innych osób.

nierówność – duży odsetek (około 75%) różnic w zakresie zdolności obserwowanych w starszym wieku jest wynikiem skumulowanego wpływu korzystnych i niekorzystnych zdarzeń na ludzkie życie. Co ważne, nasze relacje z otoczeniem są kształtowane przez takie czynniki jak:
rodzina, w której się urodziliśmy,
płeć,
pochodzenie etniczne,
poziom wykształcenia,
zasoby finansowe.

Koncepcja healthy ageing podkreśla potrzebę działania w wielu sektorach i umożliwienia osobom starszym pozostania czynnymi członkami swoich rodzin, społeczności a także gospodarki.