Niedobory witaminy D mają niekorzystny wpływ na zegar epigenetyczny. 1 Wykazano protekcyjne działanie witaminy D dla chorób:
- nowotworów (np. okrężnicy, piersi, jajników, prostaty),
- autoimmunologicznych (np. cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto)
- cywilizacyjnych (np. miażdżyca, otyłość, cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe).
* Peterlik M. Vitamin D insufficiency and chronic diseases: hype and reality. Food Funct 2012;3:784–94.
Optymalny wydaje się być poziom >40–50 nmol/L; powyżej tego przedziału nie obserwuje się dalszych ewidentnych korzyści z suplementacji. Dodatkowo opisywane są wręcz niekorzystne efekty 2
Przedział ten pozostaje w zgodzie z polskimi rekomendacjami z 2018 roku >30–50 ng/ml. 3
Najlepiej udokumentowany jest związek między poziomem witaminy D, a ryzykiem złamań osteoporotycznych. W tym wypadku ryzyko normalizuje się przy wartości około >50 [nmol/l], co odpowiada >32 [ng/ml] (50-75 [nmol/l] ≈ 20-30 [ng/ml]).
* Peterlik M. Vitamin D insufficiency and chronic diseases: hype and reality. Food Funct 2012;3:784–94.
Bezpieczna dawka suplementacyjna bez oznaczenia poziomu witaminy D to 2000 jednostek/dziennie.
Maksymalna rekomendowana dawka to 4000 j. m.
Po 3 miesięcznej suplementacji zaleca się ponowne oznaczenie poziomu witaminy D.
Przeciwwskazania do suplementacji wit. D
- nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1
- hiperkalcemia;
- kamica nerkowa;
- sarkoidoza;
- brak aktywności hydroksylazy cholekalcyferolu w wątrobie i w nerkach
Równoczesne stosowanie z diuretykami tiazydowymi zwiększa ryzyko hiperkalcemii. Przy równoczesnym podawaniu preparatów wapnia należy monitorować stężenie wapnia w surowicy. Niektóre środki przeciwpadaczkowe (np. karbamazepina, fenobarbital, fenytoina i prymidon) mogą zwiększać zapotrzebowanie na witaminę D3. Cholestyramina, kolestypol czy neomycyna mogą zmniejszać wchłanianie witaminy D3. Równoczesne podawanie witaminy D3 z glikozydami nasercowymi może nasilić ich toksyczne działanie (zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca). Glikokortykosteroidy mogą osłabiać działanie witaminy D3. (źródło chpl).
1. Chen L, Dong Y, Bhagatwala J, Raed A, Huang Y, Zhu H. Effects of Vitamin D3 Supplementation on Epigenetic Aging in Overweight and Obese African Americans With Suboptimal Vitamin D Status: A Randomized Clinical Trial. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2019;74(1):91-98. doi:10.1093/gerona/gly223
2. Peterlik M. Vitamin D insufficiency and chronic diseases: hype and reality. Food Funct. 2012;3(8):784-794. doi:10.1039/c2fo10262e
3. Rusińska A, Płudowski P, Walczak M, et al. Vitamin D Supplementation Guidelines for General Population and Groups at Risk of Vitamin D Deficiency in Poland-Recommendations of the Polish Society of Pediatric Endocrinology and Diabetes and the Expert Panel With Participation of National Specialist Consultants and Representatives of Scientific Societies-2018 Update. Front Endocrinol. 2018;9:246. doi:10.3389/fendo.2018.00246
